HASLIKLAR

Kategori: kalite
SU HASLIĞI TESTİ:
Amaç:
Test edilecek kumaşın saf su muamelesi sonucu renginde bir değişiklik olup olmadığını ve kullanılan multi fibre kumaşın renk verip vermediğinin tespiti.
Kullanılan malzemeler:
- 6 elyafı içeren multifibre refakat kumaşı
- Destile su
- Boyalı olmayan beyaz iplik ve makas
- Baget ve beher
- Akrilik plakalar
- Etüv
- Gri skala
- Perspirometre
Metot:
- Test edilecek numuneden ve multifibre kumaştan 4x10 cm ebatında numune kesilir ve kumaşın doğru yüzü içe gelecek şekilde kısa kenar boyunca dikilir.
- Destile su içerisine konan test numunesi oda sıcaklığında 15 dk bekletilir.
- Bu banyodan çıkarılan numunelerden her biri ayrı ayrı 2 plaka arasında olmak üzere tüm plakalar (21) perspirometre ‘ye yerleştirilerek 5 kg lık ağırlık konur. Böylece 12.5kpa lık basınç sağlanmış olur.
- Cihazın vidaları sıkıştırılır, ağırlık kaldırılır. 37±2 0C ye getirilmiş etüvde 4 h bekletilir.
- Bu süre sonunda numune etüvden çıkarılır. Parçalar birbirine değmeyecek şekilde açılarak etüvde 60±20C yi geçmeyecek sıcaklıkta kurutulur.
Rapor:
Numunede ki renk değişimi ve multifibre deki kirlenmeler D65 ışığı altında uygun gri skala ile değerlendirilir.
ÜTÜ HASLIĞI:
Amaç:
Kumaşta ütüleme sonucu renginde değişiklik olup olmadığını ve kullanılan pamuklu refakat kumaşa renk verip vermediğinin tespiti.
Kullanılan malzemeler:
- Ütü
- Gri skala
- Damıtık su
- Pamuklu refakat kumaş( boyasız, pamuklu,düz yüzeyli,beyazlatılmış,merserize edilmemiş 100-130 gr/m2)
Metot:
- Numune ve boyasız refakat kumaş 4x10 cm kesilir.
- Numune ve refakat kumaş ağırlıklarının 2 katı gelecek şekilder damıtık suya batırılır.
- Islak numune ütü masası üzerindeki kuru boyasız pamuklu bez üstüne konur. Bunun üzerine ıslak refakat bezi yerleştirilir, üzerine sıcak ütü bırakılır ve bu şekilde 15 sn bekletilir.
Rapor:
Numunedeki renk değişimive refakat kumaştaki kirlenme D65 ışığı altında gri skala ile değerlendirilir.

KURU TEMİZLEME HASLIĞI:
Amaç:
Kuru temizleme solventlerinin etkisiyle meydana gelebilecek renk değişimini tayin etmek.
Kullanılan malzemeler:
- Gyrowash (yıkama ve kuru temizleme haslığı test cihazı)
- Multifibre refakat kumaşı (6 elyaf içeren kumaş,asetat,pamuk,rayon,poliester,akrilik ve yün)
- Kuru temizleme haslığı contaları
- Perkloretilen
- Gri skala
- Cam beherler
- Çeker ocak, makas dikiş mak ve beyaz iplik
Metot:
- Test edilecek kumaş ve refakat kumaş 4x10 cm ebadında kesilir.
- Numunenin önyüzü multifibre temes edecek şekilde kısa kenar boyunca dikilir.
- Test kaplarının her birine 300C de 200 ml perkloretilen konur.
- Yıkama haslığı test cihazı kaplarının kapaklarındaki contaları değiştirilerek cihazın kapakları kapatılarak cihaza yerleştirilir.
- Test 300C de 30 dk süresince devam ettirilir.
- Süre sonunda test nu7muneleri kaplardan çıkarılarak çeker ocağın bulunduğu ortamda kurumaya bırakılır.
Rapor:
Numune multifibre kumaş gri skala da değerlendirilir.
TER HASLIĞI TESTİ (ASİT-ALKALİ)
Amaç:
Terden dolayı kumaş üzerinde meydana gelebilecek renk değişimi ve lekelenme derecesini tayin etmek.
Kullanılan malzemeler:
- multifibre kumaş
- perspirometer
- alkali solüsyon
- asit solüsyon
- pH metre
- saf su
- akrilik plakalar
- etüv
metot:
alkali solüsyon:
- 0.5 gr/lt L-histidin monohidroklit monohidrat
- 5 gr/lt Nacl
- 2.5 gr/lt disodyum hidrojen orta fosfat dodecahidrat
- 0.1 mol NaOHO
Asit solüsyon:
- Alkali solüsyonundan farklı olarak 2.5 gr/lt disodyum hidrojen orta fosfat dodecahidrat yerine 2.5 gr/lt sodyum dihidrojen ortefosfat dihidrat ve NaOHO yerine NaOH kullanılır
İşlem:
- Alkali solüsyonu pH metre 8 , asit solüsyonun pH ı 5.5 olmalıdır.
- Test edilecek kumaş ve refakat kumaş 4x10 cm ebadında kesilir.
- Numunenin önyüzü multifibre temes edecek şekilde kısa kenar boyunca dikilir.
- Numune tartılarak 50:1 ortamındaki çözelti miktarı ölçülerek beherlere boşaltılır. Numune bu solüsyonda 30 dk bekletrilir.
- Bu çözeltilerden çıkarılan numunelerden her biri ayrı ayrı plaka arasında olmak üzere tüm plakalar (21) perspirometre ‘ye yerleştirilerek 5 kg lık ağırlık konur. Cihazın vidaları sıkıştırılır Böylece 12.5kpa lık basınç sağlanmış olur.
- 370C de önceden ısıtılmış etüvde 4 h bekletilir.
- Etüvden çıkarılan numunelerden refakat kumaşı ayrılarak, 600C yi geçmeyen sıcaklıkta etüvde kurutulur.
Rapor:
Numune deki renk değişimi ve multifibre bezdeki kirlenme D65 ışığı altında gri skala ile değerlendirilir.
DETERJANLI YIKAMALARDA RENK HASLIĞI:
Amaç:
Yıkama esnasında oluşabilecek renk değişimini ve/veya lekelenmeyi tayin etmek
Kullanılan malzemeler:
- Gyrowash (test cihazı)
- 6 mm çapında paslanmaz çelik bilyalar
- Multifibre bez
- Optik beyazlatıcılar (ECE B deterjanı)
- Sodyum perbomat tetrahidrat
- 100 ve 250 ml lik ölçü kabı
- Termometre
- Etüv
- Makas, gri skala
Metot:
- Gyrowash içerisindeki su istenilen sıcaklığa kadar ısıtılır.
- Test edilecek kumaş ve refakat kumaş 4x10 cm ebadında kesilir.
- Numunenin önyüzü multifibre temes edecek şekilde kısa kenar boyunca dikilir.
- 4 gr/lt ECE deterjanı ile 1 gr /lt sodyum perborat destile suda çözülür, çözelti numunenin lif kompozisyonuna göre istenilen sıcaklığa ısıtılır.
- Her tüp için kullanılan yıkama likörü 150 ml dir.
- Cihaz olması gereken sıcaklık ve zaman ayarına getirilir
- İçerisinde likör ve çelik bilya olan kaplardan test süresi 30 dk tamamlandığında , numuneler çıkarılarak yumuşak suda durulanır. Numuneler 60 0C yi geçmeyecek sıcaklıkta etüvde kurutulur.
Rapor:
Numune deki renk değişimi ve multifibre bezdeki kirlenme D65 ışığı altında gri skala ile değerlendirilir
SÜRTME HASLIĞIi:
AMAÇ:
Boyalı bir kumaşın yaş ve kuru haldeykan sürtünme ile standart refakat kumaşa renk verip vermediğinin tayin edilmesi
Kullanılan malzemeler:
- Crockmeter sürtünme haslığı cihazı
- Standart multifibre bez
- Gri skala
- Saf su
Metot:
- Numune , ön yüzü üstte olacak şekilde crokmeter cihazında zımparalı kısma yerleştirilir.numune tutucunun ilk olarak arka daha sonra ön kısımında ki iğneler numuneye iyice gerdirilerek takılır.
- Hazır kesilmiş 5x5 cm refakat kumaşı sürtünme ucuna refakat kumaşın kumaşının tam ortası gelecek şekilde sürtünme ucu yayı ile takılır. Eğer yaş sürtünme haslığı yapılacak ise refakat kumaş saf su ile ıslatılıp üzerinde akıcı damla kalmayacak şekilde sıkıldıktan sonra aynı şekilde sürtünme ucuna takılır.
- Test , sürtünme ucunda ki refakat kumaşın numune üzerinde sasniyede 1 tam tur olacak şekilde el kolunun ard arda 10 defa çevrilmesi ile tamamlanır.
Rapor:
Test bitince refakat kumaşlardan yaş olanı kurutulur ve her ikisi de D65 altında gri skala ile değerlendirilir.