KONFEKSİYONDA KULLANILAN MAKİNA VE APARATLAR
AMBALAJLAMA MAKİNESİ
Gömlek, tişört, iç çamaşırı, yatak çarşafı gibi ürünlerin paketlenmesinde kullanılan makinelerdir.
Katlanmış olan ürünler seri şekilde makineden geçirilip paketlenirler. Ambalajlama makinesi kullanılarak bitmiş konfeksiyon ürünlerinin paketleme işleminde yüksek verim sağlanır.
ASKILI TAŞIMA SİSTEMLERİ
Konfeksiyon işletmelerinde seri üretimde giysi parçalarının bir üretim bölümünden diğerine askıda taşındığı sistem.
BANT YERLEŞTİRME APARATI
Bir kumaş üzerine (kenara veya ortaya) bant yerleştirilerek dikilmesinde kullanılan aparat.
BİLYALI BASKI AYAĞI
Ayak tabanına bilyalar yerleştirilmiştir. Bilyalar çalışma sırasında kumaşın düzgün şekilde beslenmesini sağlar. Bilyalı baskı ayaklarının dezavantajı uzun zaman çalışıldığında çerçevede oluşan tozun bilya yataklarına dolarak çalışmasına engel olmasıdır.
BİRİT VE KEMER KÖPRÜSÜ ÇEVİRME APARATI
Dar verev veya düz parçaları diktikten sonra çevirmek amacıyla kullanılan, yaklaşık 25,5 cm. boyutunda bir ucunda çengel ve kilidi, diğer ucunda yuvarlak delikli sap bulunan sert telden yapılmış aparat.
Kadın iç giyim eşyası askılarını, kravat kuşaklarını, bant veya birit olarak kullanılan dar verev veya düz parçaları açmak için kullanılır. Ayrıca elbise süsleri yaparken verev parçayı kordlu verev tüpün içinden geçirmede ve biz yerinede kullanılır.
BİYE KESME MAKİNESİ, ŞERİT KESME MAKİNESİ
Şerit kesme makineleri bağlama ve dekoratif amaçlı şerit uzunluklarını kesmek amacıyla dizayn edilmiştir. Şerit kesicilerin iki çeşidi vardır:
- En kesiciler: Bir top kumaştan enine şerit keser. En kesicilerin spiral kesim ve uzunlamasına kesim olmak üzere iki şekli vardır.
- Boy kesicileri: Uzunlamasına kesici, şerit rulosunu kumaş boyunca keser. Biye, pervaz veya süsleme için yapılan şeritler düz, çapraz veya verev doku yönüne sahip olabilir. Dokuma şerit genellikle düz yada verevdir. Verev doku yönlü şeridin 450 ‘ lik vereve pareler olarak kesilir.
BİYE TAKMA APARATI
Biye geçirme aparatları;
A) Bir kenarı kıvırmalı biye geçirme aparatı.
B) İki kenarı da kıvırmalı biye geçirme aparatı.
BUHAR ISITMALI PRESLER
Bir ayak pedalı ve tutamak ile hidrolik ve pnömatik olarak işletilen, karşılıklı alt ve üst yataktan oluşan ısı, nem, basınç ve soğutma etkisiyle telalı giysilere kalıcı form veren düz yada kavisli çok çeşitli şekillerde olan presler.
Buhar ısıtmalı preslerde sıcaklık, buharın yardımı ile elde edilir. İşlem 0,5 MPa’lık basınç ve 130 – 1400 C arasındaki sıcaklıkta düzgün buhar ile gerçekleştirilir. Buhar, silikonlu kanvaz veya drill kumaşla kaplı her iki yataktan veya üstten verilir. Buhar presi aşağıda verilen işlemleri uygulamak için kullanılır: Giysinin belirli bir bölümünü ütülemede kolaylık sağlamak, bitmiş giysiye şekil vermek, düzgünleştirmek, ve bedene oturmasını sağlamak, giysi parçalarını, birleştirme işlemlerinin iyi yapılabilmesi için düzgünleştirmek ve şekil vermek amacıyla, ştrayhgarn kumaşların buharlanması ve ütülenmesi, yün kumaşların kullanılmasından önce çektirilmesi için, giysilerde kat izleri ve pileleri ütülemek için, giysilerin yüzünü ve tersini aynı anda ütülemek için.
Ütülemede sıcaklık ayarı, makinenin kapalı olduğu süre veya uygun ütü kaplamasıyla gerçekleştirilir.
BÜZGÜ AYAĞI
Giysi parçasını sabit miktarda büzen, tek bir kumaş parçasını büzmek için kullanılabildiği gibi tek işlemde bir farbayı büzerek başka bir kumaş parçasına dikmek içinde kullanılabilen ayak.
CEP KIVIRMA APARATI
Değişik ölçülerde ve şekillerdeki cepleri hızlı ve düzgün bir şekilde kıvırmada kullanılan aparatlar.
Cep kıvırma aparatı kullanıldığında; işçilik zamanı azalır ve daha kaliteli üretim gerçekleştirilir.
ÇENTİK ALETİ ( ELEKTRİKLİ )
Özellikle örme, yünlü, gevşek dokunmuş ve hacimli kumaşlarda kullanılan çentik atmaya yarayan elektrikle çalışan alet. Elyafın akıp çentiğin görünmeme durumunu önlemek için çentik açıcı bıçak elyafı hafifçe yakmak için ısıtıcı eleman taşır.
Elektrikli çentik aletinin; kontrol şalteri ve el tutamağı bulunan bir koruyucu içindeki ısıtma elemanına bağlı tel şeklinde bıçağı vardır. Bıçağın dağlama hareketi yanık izine benzeyen sınırlı derinlikte çentik oluşturur.
Bu aletler termoplastik elyaf veya bazı astarsız giyim eşyasının kesiminde kullanılmaz.
Sıcak ve soğuk çentikleme için farklı modeller vardır.
ÇENTİK ALETİ ( ELLE ÇALIŞAN )
Özellikle sık dokunmuş kumaşlarda kesim kenarlarına yiv şeklinde çentik oluşturmak için kullanılır. Bir tabana bağlı yayı geri atma pistonuna bağlanmış düz bıçaklı alettir.
Kumaş katının altına ittirilen bir ayak üzerinde hareket çubuğu içinde hareket ettirilen çıt bıçağı tutturulur.
Alet başının üzerinde elle bastırılarak çıt bıçağı kumaş katının içinden aşağı doğru itilir ve kumaş uygun yerinden çentiklenir.
Çıt aleti ile yapılan işlemde bant bıçağının yardımı ile yapılan çıt atma işleminin tersine, kesim parçasında tüm kumaş katı yüksekliği boyunca sabit devamlı düzgün yapıda çentik elde edilir.
ÇENTİK ZIMBASI, ÇIT ZIMBASI
V şeklinde veya değişik şekillerde kağıt şablonların ve karton kalıpların kenarına dar çentik açan el aletidir
ÇEVİRME APARATI ( DÜZ )
Giysi parçalarının dikilip çevrilmesinden sonra köşelerini açmakta kullanılan, genellikle 10 cm. boyunda ve 2,5 cm. eninde, bir ucu yuvarlak diğer ucu sivri, ince tahtadan veya plastikten yapılmış alet.
Yakalar, cepler, kol ağızları, kemerler, kuşaklar ve astarlanmış giyim eşyalarının köşelerini açmak ve düzeltmek için kullanılır. Ütü işleminde yardımcı olarak kullanılabilir.
ÇEVİRME APARATI ( NOKTA VE TÜP )
Yakaların kol ağızlarının, ceplerin ve klapların uçlarını, ilmekler ve askılar için yapılmış kumaş hortumları, kemer ve kuşakları çevirmek için kullanılan eğri kollarla tasarımlanmış, yaklaşık 6,5 mm. Çapında, bir kolu nokta biçiminde biten, diğeri ise kör uçlu madensel maşadır.
ÇITÇIT ZIMBASI
Giyim eşyasına dikilmeyen kancalı çıtçıtları geçirmede ve kancalı çıtçıtları tamir etme veya değiştirmede kullanılan, karşıt çenelerinden birine sivri uçlu plaka ve diğerine duylu plaka geçirilmiş olan, kerpeten gibi hareket eden yaylı mihvere menteşelenmiş alet.
Çıtçıtın dekoratif yüzeyini korumak için, çıtçıt zımbasının sivri uç ve duylu plakaları kauçuk disklerle kaplanabilir.
DELİK ZIMBASI
Bir çenesine monte edilmiş kremayer dişlisi ile kontrol edilen boyut seçici zımbası ve öbür çenesinde yassı plaka bulunan kerpeten gibi yayla hareket eden mihvere menteşelenmiş alet.
Kemerlerde toka dilinin geçeceği delikleri açmak , iliklerin gözlerini kesmek ve ya kenara şerit geçirmek için derilerde ve yapay derilerde kullanılır.
DÜĞME AYAĞI
Kalıplı dökülüp tek parça olarak veya iki parçalı üretilip sonra birleştirerek oluşturulan düğmelerin dikiş gözü bulunan alt parçasına düğme ayağı denir.
DÜĞME DİKME MAKİNELERİ
Düz dikiş veya tek iplikli zincir dikiş yapan, çeşitli giysilere düğme dikmek amacıyla kullanılan makineler. Düğme dikme makinelerindeki değişkenler; düğmenin tipi, büyüklüğü, şekli, deliklerin sayısı, yerleşim şekli, dikim şekli, dikiş tipi ve dikiş sayısıdır. Düğme kavrayıcının tasarımı düğmenin büyüklüğü ve şekline göre saptanır. Dikim şekli ise düğmenin ayaklı veya saplı olup olmadığına ve delik sayısına göre ( bu delikler pareler veya kesişen hatlar üzerinde olabilirler )
Düğmeler değişik yapılarda olabilir; kalın kumaşlardan yapılan giysilerde düğmeler yassı olursa iliklendikleri zaman düğmenin arkasında giyim eşyasının kalınlığını alabilecek bir iplik çıkıntısı yapmak gerekir. Bu özellik dkiş işlemi sırasında düğmenin üstünde bir aralık oluşturma parmağı ile sağlanabilir. Ayaklı düğmeler dikiş sırasında yan tarafından kavranır ve iğne alternatif olarak giyim eşyasına, sonra ayak deliğine ve ondan sonra tekrar kumaşa geçer.
ETİKETLE NUMARALAMA MAKİNELERİ, NUMARATÖR ( METO MAKİNESİ )
Kesim parçalarını işaretlemek için kullanılan etiketler serimdeki kat sayısı, kesim numarası, demet numarası, beden numarası ve bir demetteki kesilmiş toplam beden sayısı gibi bilgileri içerir.
Bu aletlerin kullanımında iş safhalarının anlamlı şekilde birleştirilmesine, örneğin kesim plan aktarımı ile kesim planında bulunan bir giysi ürününe ait kesim parçalarının işaretlenmesine, dikkat edilmelidir.
İşaretlemenin basit bir şekli el numaratörü ile gerçekleşir. Bu numaratör ile yapışkan etiketler kesilmiş giysi parçalarına baskı ve yuvarlama hareketi ile tutturulur iş yerinde yapılan araştırmalar, numaratör gibi elle etiketleme aletlerinin, devamlı çalışmaya uygun olmadığını göstermiştir. Çünkü bedene tek yönlü yüklenilmesine yol açmaktadırlar. Bu işaretleme yönteminde, çalışan kişinin hızı doğrudan işlemin hızıdır.
Numaratörlerin yerine etiket makineleri kullanılabilir. Etiket makinesinde etiketler, giysi parçasına dikilerek veya sıcaklık ve basınç yoluyla otomatik olarak tutturulur.
Bu makinelerde, üreticiler tarafından verilen etiketleme hızı dakikada yaklaşık 130 etikettir. Ancak efektif çalışma hızı daha düşüktür ve büyük ölçüde çalışma alanının optimizasyonuna bağlıdır.
FERMUAR AYAĞI
Mafsallı yad sabit şekilde olabilen, dar ayak şekillerindeki baskı ayakları. Fermuar dikiminde kolaylık sağlamak ve düzgün dikiş elde etmek amacıyla kullanılır.
FERMUAR AYAĞI ( GÖRÜNMEZ FERMUARLAR İÇİN OLUKLU )
Giysiye görünmez fermuar uygulamak için kullanılan, iğne yarığının sol ve sağında tünel açıkları bulunan, plastik veya metalden, geniş kaidesi ile basınç oluşturan ayak. Baskı miline bağlanması için mihveri vardır.
FERMUAR AYAĞI ( GÖRÜNMEZ FERMUARLAR İÇİN RULOLU)
Giysiye görünmez fermuar uygulamalarında kullanılan, fermuar halkasını iğne açıklığının sol veya sağına beslemek için ön üst tarafında oluklu rulo bulunan, üzerinde makineye bağlanmak için mihveri olan geniş kaideli fermuar ayağı.
Ayaktaki rulolu oluk, spiral veya dişleri dik tutmak ve fermuarı pozisyona sokarak sık dikiş yapılmasını sağlamak için tasarlanmıştır.
FERMUAR AYAĞI ( İKİ PARMAKLI )
İğneye yer sağlamak için üst bölümünde dairesel açıklığı bulunan ve menteşeli olabilen, dar iki parmaklı kasideye sahip madensel baskı ayağı tipi. Özellikle ağır kumaşlarda, patlete fermuar takma işleminde, fermuar dişleri veya spiralin yüksek olan kenarına yakın dikiş yapabilmesine olanak sağlamak için kullanılır.
FERMUAR AYAĞI ( SOL VEYA SAĞ AYARLANABİLİR )
Ortalanmış, kapaklı veya patlete fermuar uygulamalarında kullanılan, iki tarafı çentikli, tek parmaklı, sert basınç oluşturan ve ayarlanabilir yatay kayma çubuğuna bağlı bir mihveri olan fermuar ayağı. Fermuar dişleri veya spiral hattının kenarına yakın yerde dikiş yapabilmeye, fermuar konstrüksiyonunun aynı yönde her iki tarafının da dikilebilmesine olanak sağlar.
FERMUAR AYAĞI ( TEK PARMAKLI )
Fermuar dişleri veya spiralin yukarı kalkık kenarına yakın dikiş yapılmasına olanak sağlamak ve benzeri fermuarsız yukarı kalkık kenarlara çıma dikişi çekmek, ortalanmış fermuar uygulamalarında ve patlet önüne fermuar takmak için kullanılan fermuar ayağı.
İğneye yer sağlamak için çentikli menteşeli veya tek sol ya da sağ parmaklı kaideli olan bu tip baskı ayağı; baskı miline bağlanmak için mihverli olarak yapılmıştır.
Belirli bir sınıf ve tip makineye takılarak, sağ veya kenara dikiş yapmak üzere iğne yarığı sağda veya solda olacak şekilde tasarımlanır.
FİKSAJ PRESLERİ, TELA YAPIŞTIRMA PRESİ
Tekstil yüzeyi ile telaların birleştirdiği; çeşitli etki biçimi, verimlilik ve yapıya sahip basit masa presinden, otomatik prese kadar olan türleri içeren presler
Teknik yapı açısından ikiye ayrılır.
1- Otomatik tela yapıştırma presleri: Bu makinelerde basınç etkisi sonsuz bant biçiminde
dönen iki silindir üzerinde gerçekleşir.
2- Kesintili çalışan plakalı presler: Karşılıklı ve sırayla çalışan iki hareketli fiksaja sahip preslerdir.
GÖMLEK PATI KIVIRMA APARATI
Gömlek patlarını değişik ölçü ve şekillerde kıvırmada kullanılan aparatlar. Pat kıvırma aparatı ile işlem hızlı ve kaliteli bir şekilde yapılabilir.
HİDROLİK TELA YAPIŞTIRMA PRESİ
Tela yapıştırma işleminde yüksek baskı elde etmek amacıyla kullanılan preslerdir. Hidrolik preslere; gömlek yaka ve manşetlerinde kırışıksız, kaliteli bir yapıştırma sağlanır.
İLİK MAKASI
Otomatik makinede açılmayan iliklerin içini yarmak için kullanılan, göbeğinden belirli bir uzaklıkta kesici bıçağın kesme mesafesini ayarlayan somun ve cıvatası bulunan, özel kesici alet.
İLİK MAKİNELERİ
İlik dikişi yapan düz dikiş ya da zincir dikiş makineleri. İlik makinelerinde, ucu açık ilikler, kapalı ilikler, gözlü veya gözsüz klapa ilikleri ve gözcükler yapılabilir. Bu ilikler değişik makine ve aparatlarla gerçekleştirilebilir. İlik makinelerinde iğne, eksantrikli sistem ile zikzak hareketi yaparak dikiş oluşturulur; uzunluk sıklık ve adım ayarı değiştirilebilir.
En basit ilikler gömlekler, bluzlar ve diğer hafif giyim eşyalarında; daha karmaşık olanlar ise ağır giyim eşyalarında kullanılır.
İlik makinelerindeki değişkenler; iliğin biçimi, boyutu, dikiş tipi ( düz dikiş, tek veya iki iplikli zincir dikiş ), dikiş hattı ile bitişiğindeki kumaşın arasındaki ara, dikiş yoğunluğu, ilik dikilmeden önce mi yoksa sonra mı kesildiği, iliğin bıçakla kesilmesi ya da süs amacıyla bıçak düşürülmeden dikilmesi ve iliği çevreleyen temel ipliği örten özel ipliğin olup olmadığı, üst veya alt ipliklerden birinin gergin olarak ilik açılmasıdır.
İlik makinelerinin yaptığı belirli işlemler:
Dairesel ilik, gözcük yapabilir.
Gömlek veya bluzlarda olduğu gibi düz bir kesiğin iki yanında sonlarında birer punteriz bulunan iki dar çubuk yapabilir.
Ceketlerin kol ağızlarındaki yalancı ilikler gibi kesiksiz bir çubuğun etrafından geçen sürekli dikiş hattının diğer tarafında da sürekli dikiş yapabilir.
Ceketin klaplarında olduğu gibi kol ağzı iliklerine benzer ancak daha büyük boylu, deliği kısmen veya tamamen kesilmiş ve sonu punteriz ile kaplanış ilik yapabilir.
Gözlü ilik makinelerinde dekoratif ilik açılabilir.
Ceketlerin ve pantolonların ön bedenlerindeki gibi gözlü ilik yapabilir.
Özellikle örme giysilerde kullanılan ikinci çubuğun, birinci çubuğun ilik dikişleri üzerine ucu kapamak suretiyle oluşturduğu ilik yapabilir.
İlik bıçağın önce veya sonra düşürülmesine göre, dikilen ürün ve makineye göre belirlenir. Önceden kesilen iliklerin avantajı, düzgün görünüş ve ipliğin deliğin kesilen kenarını etkin şekilde örtmesidir. Dezavantajları ise dikim işlemi başladıktan sonra deliğin durumunun değiştirilememesi ve deliğin kenarında kumaşın hafifçe sarkınca dikiş oluşumunun düzgünlüğünün bozulabilmesidir. Bu durumda önceden kesilen iliklerin yapımını sık dokunmuş ve çok dinklenmiş kumaşlarla sınırlıdır.
Sonradan kesilen iliklerin avantajları; kumaş kenarının ipliği bir miktar koruması, dikilme sırasında kumaşın daha dengeli olması ve makinenin dikim işlemi başladıktan sonra bir hata saptanması durumunda bunun düzeltilmesinin mümkün olmasıdır. Başlıca dezavantajı ise elyafın kesilmiş uçlarının dikişler arasından dışarı çıkmasıdır.
Giyilmeden önce yıkanıp kullanılmış görünümü verilen denim kumaşlarından üretilen ceket ve pantolonlarda sonradan kesilen iliklere yıkama işleminin etkisi çok olumsuz görünüş verdiğinden önceden kesilen ilikler tercih edilir. Sonradan kesilen ilikler; koyu renk dış kumaş ve açık renk astarı bulunan ceketlerin ön kısmında da kötü bir görünümü oluşur.
Gimp olarak adlandırılan takviye iplikleri iliğin kenarına normal dikişin altına dikilen sert bir ipliktir ve iliğin biçimini, hacmini korumak gerektiği ve ilik seviyesini yükseltmek istendiği zaman kullanılır.
Düz dikiş iliği ile zincir dikiş iliği arasındaki tercih, deliğin dayanıklılık gereği, istenen bitmiş görünüm, işletme ve yatırım maliyeti ile işletmenin makine parkına bağlıdır. Özellikle dış giyim ürünlerinin iliklerinde, zincir etkisi iliğe çekici bir görünüm verdiği için 400 sınıfından iki iplikli zincir dikiş kullanılır. Gömleklerde ve diğer hafif giyim eşyasında daha basit biçimdeki ilikler tek iplikli zincir dikiş ile dikilirler ve bazı hallerde dikim işlemi giysinin iç tarafından yapılır ki dikişin kabarık arka tarafı doğru tarafta olsun. Bu tip giysilere daha büyük dayanıklılık verilmesi için düz dikişle ilik dikilmesi gittikçe daha fazla kullanılmaktadır.
Gömleklerde düğme patı birleştirilmeden önce otomatlarda ilik mesafeleri istenen biçimde olmak üzere ilerletilerek tüm ilikleri açılır ve işlem sonunda ardışık olarak yığılır.
İLİK YERİ İŞARETLEME ALETİ
İlik yerlerinin işaretlenmesi gibi birden fazla işaretin synı anda konması gereken yerlerde işaretleme makine veya aletlerinden uygun olanlar bir araya getirilerek işaretleme yapılır. Bazı makinelerde aralıkları ayarlayabilmek için özel aparatlar takılabilir.
İLMEK AYIRICILAR
Dikiş yapımında lüpere yardımcı olan kalkık burunlu ya da kör uçlu metal parçalardır. 501 dikiş makineleri hariç 400, 500 ve 600 sınıfı dikişleri yapan makineler ilmek ayırıcıları denilen mekanizmalara sahiptir.
Bazı kör lüpler de iplik ayırıcılara sahiptirler. Bu kör lüpler iki kör uca sahiptir. İğne ipiliğin iğneden alan uç lüper ucudur. İğne ipliğin ilmeğini aralayan diğer uç ilmek aralayıcı uçtur.
İlmek ayırıcıların hareketi lüpler ya da lüperin hareketi ile her zaman koordinasyon içindedir. Birden fazla iğneyle temas eden bir gözlü lüpere sahip makineler bulunduğu gibi, birden fazla lüperle koordinasyon içinde olan çok uçlu ilmek ayırıcıya sahip olan makineler de vardır. Bazı ilmek ayırıcıları lüper mekanizmalarına, lüper hareketine pareler olacak şekilde bağlantılıdır.
İPLİK PARMAĞI
Reçme makinelerinde kullanılan baskı ayağı pabucunun üzerinde iğneye yakınlık sağlayan bir dikiş mekanizması elemanıdır. İplik parmağı üzerinde deliği bulunan sabit veya hareketli olabilen metal bir yoldur. Sabit yol parmağı örtme ipliğini korurken, hareketli yol parmağı reçme dikişin örtme ipliğini taşır.
Bu mekanizma 6001 sınıfı dikişlerde bulunmaz, çünkü örtme ipliği yoktur. Dinamik iplik parmağının görevi, iğne hareket ederken örtme ipliğini iğne yolu üzerinde ileri ve geri hareket ettirmektir.
İPLİK PARMAK KANCASI
İğneler ve iplik kılavuzu ayarlarını birbirine uydururken, iplik parmağı ile koordinasyonu sağlayan iplik parmağının ipliği iki ya da daha fazla iğne arasında veya boyunca taşımasında yardım eden makine elemanıdır. Sabit bir iplik parmağı, ipliğini iğne yolu üzerinde ileri geri hareket ettirmek için daima hareketli bir iplik parmak kancasına ihtiyaç duyar.
İPLİK TEMİZLEME MAKASI
El ve makine dikişlerindeki fazla iplikleri kesmek, dikiş yelerindeki düzgünsüz kumaş kenarlarının düzeltmek için kullanılan, yaklaşık 11 cm. boyunda kendi kendine açılmasını sağlayan bir yayla çalışan, iki sivri bıçaktan oluşan özel bir kesme aleti. Bıçaklar bir uçta vida ile birleştirilmiştir. Kaymaya, kavramaya izin vermek için bileziksiz veya bilezikli olabilir.
İPLİK TEMİZLEME MAKİNESİ
Dikiş sonrası iplik uçlarının temizlenmesinde kullanılan vakum sistemiyle iplikleri emerek kesen, genellikle iki temizleme kafasında oluşan makine. Kumaş kalınlığına ve ipliğe göre ayarlanabilir. Temizleme işlemi giysiler askıda iken ya da masa üstünde yapılır.
Özel emiş cihazı, iplik toplama torbası, motor tahrikli kesici kafası mevcuttur. Konfeksiyon ürününün üstünden sarkan iplik uçları, içeri emilerek kesilir ve filtre içinde toplanır. İplikler kesici kafanın içine emildiğinden dibinden kesilir. Kumaşın kesilmesi yada dikişin sökülmesi tehlikesi yoktur. Konfeksiyonda kullanılan iplik temizleme makineleri yüksek verimlidir. 3 – 6 işçinin el makası ile yapabileceği işi tek makine yapar.
Bu Maineler temizleme işleminin yapıldığı yerde her giysi türü için istene sonucu vermeyebilir.
İPİLKLE İŞARETLEME APARATLARI, ASA APARATLARI
İpliklere işaretleme aleti, dik dik duran bir iğne vasıtası ile kumaş katlarından iplik geçirilerek yapılan işaretlemelerde kullanılmaktadır.
Yayla hareket eden dikey bir çubuk ve kolu içeren dirsekli bir çerçeveye bağlı geniş gözlü, uzun, kalın bir iğneden oluşur. Temel plakasında iğne ile senkronize bir ilmek oluşturucu parça, dikişin oluşumunu tamamlar. Değişik uzunluk ve çaplarda, doğal veya yapay elyaflar için iğneler vardır.
İğne mekanizması ile iplik tüm kumaş katlarının içinden geçirilir. İplikle işaretleme aleti 320 mm’lik yüksekliğe kadar olan kumaş katlarını işaretler. İplikle işaretlemede kullanılan iğne kalınlıkları kumaşın özelliklerine uygun olarak seçilir. İğne kalınlıkları, 1,6 mm. Ve 2 mm. Arasında değişir. İplikle işaretleme aparatlarında kumaş katlarına geçirilen ipliklerin tek tek kesilmesi gerekir.
İŞARETLEME MAKİNE VE ALETLERİ
İşaretleme makine ve aletleri iki grupta incelenir.
1-Yüzey işaretlemeleri
2-Kenar işaretlemeleri
1-Yüzeysel nokta işaretlemesini çok katlı kumaşlara geçirmek için aşağıdaki markalama
makineleri mevcuttur.
a)İplik işaretleme makinesi: dik duran iğne vasıtası ile ipliğin çok katlı kumaşların içinden
geçirilmesi ve çekilen birleştirme ipliklerinin kesilen her parçanın yukarıdan aşağıya doğru kaldırılması ve tek ket kesilmesi ile işaretleme gerçekleşir.
Bu işaretleme türünün avantajı: yumuşak ve gevşek olarak dokunan kumaşlarda, aynı
zamanda örgü mallarda, birleştirme ipliği çıkarılana kadar, işaretlemenin kalıcı olmasıdır.
Dezavantajı: bu iplikler dikme işlemine engel teşkil eder ve dikme işleminden sonra dış
tarafında görünmesi halinde ayıklanması gerektiğinden zaman kaybına sebep olur.
b)iğneli işaretleme makineleri: sık bir şekilde dokunmuş kumaşlarda uzun zaman iğne
izlerinin görünmesi istendiği hallerde, birleştirme ipi olmayan iğneli işaret makineleri kullanılır. Bu makinenin esası işaretlenecek kumaşların türüne göre çeşitli kalınlıklarda olan iğnelerin dik olarak kumaş bloklarını delmesidir. Alet; içinde monte edilmiş bir taban terazisi ile her bir parçanın yukarıdaki tabakadan aşağıdaki tabakaya kadar eşit şekilde işaretlenmesini sağlar. Kullanılan materyalin çeşidine ve yapılacak işaretlemenin kuvvetliliğine göre değişik sertlik ve uç yapılarında olan düz iğne veya içi boş iğne kullanılabilir. Bu işaretleme işleminde soğuk iğne, sıcak iğne ve renkli işaretleme alternatifleri vardır.
Soğuk iğne işaretleme makineleri: Bu makinelerin soğuk iğneleri, delme esnasında basınçla kumaş bloklarının içinden geçerken delme deliği genişler ve iz bırakır. Kumaş gördüğü işlemler sonunda bu izi kaybeder.
Sıcak iğne işaretleme makineleri: Konstrüksiyon, görünüş ve çalışma şekli soğuk işaretleme makinesi gibidir fakat iğne ısıtılarak işaretleme yapılır.
Sıcak delme ve işaretleme makinesi hem dokuma, hem de elastiki dokuma ve örme kumaşlarında cep, pens, düğme deliklerinin işaretlenmesinde kullanılır. Aynı zamanda soğuk delme işaretleme makinesi olarak da kullanılır. Yuvarlak uçlu sivri iğne kullanılır. Bu işaretleme tekniği diken kimsenin net olarak görmesini sağlar.
Bu işaretleme makinelerinden başka olarak renkli işaretleme makineleri kullanılır. İçi boş iğnelerle ve sonradan uzaklaştırılan renkli boyarmaddelerle katların işaretlenmesi sağlanır.
Teknik gelişmelerin ışığı altında iğneleri korumak için bu aletlerden başka bir tabancaya hafif temasında sinyal veren uyarıcı mekanizmalar eklenmiştir.
2-Kesim kenarındaki işaretlemeyi yapan, çentik makası, el makası veya dik makas:
Şablonun kesim kenarının işaretlenmesini tek katlı kumaşlarda el makası ile çok katlılarda hizar, dik bıçak veya elektrikli çentik aletleri ile yapılır.
KARTON ETİKET TABANCASI, KILÇIKLI ETİKET TAKMA TABANCASI
Konfeksiyonda üretilmiş ve sevkıyata hazır giysilere fiyat ve kalite ile ilgili karton etiketlerinin takılmasında kullanılan aparat.
Karton etiketler tabancadaki kılçığın giysiye tutturulması ile takılır. Kılçığın her iki ucu da kumaştan çıkmayacak şekilde yapılmıştır.
Karton etiketler genellikle giysilerin diğer etiketlerine tutturulur.
